Bizi Arayın: 0530 918 52 06 20 Yıllık Tecrübe, %100 Başarı

SPSS Analizi nedir? Nasıl yapılır?

İstatistiksel veri analizi, günümüzde karar verme aşamasında son derece önemlidir. SPSS Analizi tez yazım süreçlerinde de sıklıkla kullanılır. Bu süreçte en çok kullanılan araçlardan biri olan SPSS (Statistical Package for the Social Sciences), araştırmacılara ve analistlere iyi bir çözüm sunar. SPSS ilk olarak sosyal bilimler alanında yaygın olsa da zaman içerisinde sağlık,eğitim, ekonomi,mühendislik ve daha bir çok alanda kullanılmaya başlanmıştır.

SPSS, karmaşık veri setlerini kolay bir şekilde işleyebilme, analiz edebilme ve sonuçları anlaşılacak bir biçimde sunma imkanı sağlar.Çok yönlü işlevleri sayesinde hem yeni başlayanlara hem de ileri düzeyde kullanıcılara hitap eder.

Bu makalede, SPSS’in ne olduğu,ne amaçla kullanıldığı ve bununla birlikte nasıl yapıldığını da ele alacağız. Eğer Teziniz için SPSS Analizi yaptırmak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz.

SPSS Nedir?

SPSS, "Statistical Package for the Social Sciences" ifadesinin kısaltılmış halidir. Verilerin analiz edilmesi, düzenlenmesi ve raporlanması için kullanılan bir istatistiksel yazılımdır.SPSS ilk olarak sosyal bilimler için geliştirilmiştir ancak zaman içerisinde sağlık,pazarlama,ekonomik ve daha farklı alanlarda tercih edilmeye başlanmıştır. 

Arayüzü sayesinde SPSS, istatistiksel analiz yapmayı daha kolay bir hale getirir. Veri yönetimi, betimleyici istatistikler, hipotez testleri ve grafik oluşturma gibi özellikleri ile de son derece dikkat çekmektedir. Bununla birlikte, hem ileri düzey analiz yapanlar için hem de başlangıç seviyesindeki kullanıcılar için oldukça uygundur.

SPSS Analizi Nasıl Yapılır?

SPSS analizi, verilerin organize edilmesi, istatistiksel testlerin uygulanması ve anlamlı sonuçlara ulaşılması için yapılır. Bu yazıda, SPSS’te analizin nasıl yapılacağını ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.

Verilerin Hazırlanması

SPSS analizine başlamadan önce verilerinizin doğru bir şekilde hazırlanması gerekmektedir.Veri temizleme, eksik ya da hatalı olan girişlerin düzeltilmesi ve uygun formatta kaydedilmesi için son derece önemlidir. SPSS genel olarak Excel, .csv veya .txt gibi dosya formatlarını destekler. Verilerinizi bu formatlardan birine kaydetmenizin ardından, SPSS’e aktarabilirsiniz.

SPSS’e Veri Girişi

SPSS’te veri girişi iki ana görünüm üzerinden yapılmaktadır.Bunlardan bir tanesi variable view (değişken görünümü)bir diğeri ise data view (veri görünümü) dür.Variable view değişkenlerin adlarını, türlerini ölçüm seviyelerini ve açıklamalarını tanımlayabileceğiniz bir bölümdür.Data view ise değişkenler sütun halinde veriler ise satır olarak girildiği bir bölümdür.

Betimleyici İstatistikler (Descriptive Statistics)

Betimleyici istatiksel verilerin temel özelliklerini anlamak için yapılır.Betimleyici istatiklerde, medyan, standart sapma,ortalama ve bunun gibi istatiksel değerler hesaplanmaktadır. Betimleyici istatistiklere ulaşmak için:

Analyze > Descriptive Statistics > Frequencies ya da Descriptives seçeneğini tercih edebilirsiniz.
Bu adım, verileriniz hakkında genel olarak fikir edinmenize destek olabilir.

Hipotez Testleri ve İstatistiksel Analizler

SPSS’te istatistiksel analiz yapmak için farklı testler tercih edebilirsiniz. Bu testlerin seçimi, veri türlerinize ve araştırma sorularınıza bağlıdır:

T-Testi: İki grup arasındaki farkı ölçmek için tercih edilir.

ANOVA: Üç ya da bundan daha fazla grubun karşılaştırılması için tercih edilir.

Korelasyon: İki değişken arasındaki ilişkiyi incelemek adına tercih edilir.

Ki-Kare Testi: Kategorik veriler arasındaki bağımlılığı analiz eder.

Verilerin Görselleştirilmesi

SPSS, analiz sonuçlarını anlayabilmek ve sunmak adına grafiksel araçlar sunmaktadır.İhtiyacınıza göre histogramlar,bar grafikleri ve dağılım grafikleri gibi görseller ortaya çıkarabilirsiniz. Bu görseller analizlerinizi daha etkili bir şekilde sunmanıza oldukça yardımcı olmaktadır.

Sonuçların Yorumlanması

Analiz tamamlandığı zaman SPSS, sonuçları kapsamlı tablolar ve özetler ile birlikte sunmaktadır.Bu tablolar üzerinde ortalamalar ve standart sapmalar,istatiksel anlamlılık seviyeleri, ve gruplar arasındaki farklar gibi veriler değerlendirilir.

Bu sonuçları yorumlarken elde edilen bulguların araştırma sorularına uygun olmasına ve testin özelliklerine son derece dikkat etmelisiniz. 

Raporlama

Analiz sonuçlarının yazılı bir rapor halinde sunulması son derece önemli bir husustur. SPSS, tabloları ve grafiklerinizi doğrudan kopyalayıp raporlarınıza eklemenize olanak tanır. Raporlamada öncelikle tablo ve grafiklerin düzenlenmesi gereklidir daha sonra ise elde edilen sonuçları açıklayan kısa metinler eklenmelidir.



 

SPSS Raporlama Teknikleri

SPSS, analiz edilmiş olan verilerin sonuçlarını yalnızca grafik ve tablolar ile birlikte sunmakla kalmaz, bununla birlikte verilerin çok daha etkili bir şekilde raporlanmasını için araçlar da sağlar.SPSS raporlaması, iş raporları,akademik çalışmalar ve araştırma projelerinde sonuçların daha profesyonel ve anlaşılır bir şekilde sunulmasına yardımcı olur. SPSS sonuçlarının etkili bir şekilde raporlanması için teknikler:

Analiz Sonuçlarının Yorumlanması

SPSS, analiz sonuçlarını daha iyi bir şekilde sunulması için geniş bir araç sunar.Fakat, bu sonuçların doğru bir şekilde yorumlanması ve raporlanması,analizin başarılı olması için direkt olarak etkilidir.SPSS de raporlama, sadece verilerin istatiksel olarak işlenmesi değil,bununla birlikte verilerin daha anlamlı bir şekilde sunulmasını da içerisinde bulundurur.

Tablo Kullanımı

SPSS çıktıları genel olarak detaylı grafikler ve tablolardan meydana gelir. Bu çıktıları direkt olarak kullanmak yerine,hedef kitlenin anlayabileceği şekilde düzenlemek daha doğrudur.Örnek olarak, tablolar hazırlandığı zaman yalnızca en önemli veriler özetlenmelidir,başlıklar ve içerikler anlaşılır olmalıdır.

Grafik ve Görselleştirme

Grafik kullanımı da SPSS raporlamasında son derece önemlidir. Grafikler, karmaşık olan verileri görselleştirir ve sonuçların daha kolay bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olur.Grafiklerin etkili olabilmesi adına başlıklarının olabildiğince açık olması ve karmaşık görsellerden kaçınılması gerekmektedir.Bununla birlikte, kullanılan renklerin tasarımın sade olması da, sonuçların daha rahat algılanmasına yardımcı olur.

Yazılı Raporlama Teknikleri

SPSS’te elde edilen analiz sonuçlarını raporlarken, yazılı metinler grafik ve tabloları desteklemelidir. Yalnızca sonuçların ne olduğunu belirtmemeli bununla birlikte bu sonuçların ne anlama geldiğini ve araştırma soruları ile nasıl ilişkilendirildiğini açıklamak da son derece önemlidir. Rapor, analiz sonuçlarını bir bütün olarak ele almalıdır ve elde edilen bulguların teorik ve pratik anlamlarını vurgulamalıdır.

SPSS Çıktılarının Raporlara Entegrasyonu

Raporlama, SPSS çıktıları düzenlenmeli ve profesyonel bir sunum formatı haline getirilmelidir. Akademik çalışmalar için APA ya da MLA formatlarına uygun bir yazım dili ve tablo düzeni tercih edilirken, iş dünyası için ise raporlarda daha sade bir sunum tercih edilebilir.



 

SPSS İçin İpuçları 

SPSS, istatiksel analiz araçlarından kullanıcı dostu ve güçlü olanıdır.Fakat,analiz yaparken dikkatli olunması gereken bazı noktalar vardır.Bu yazıda, SPSS kullanırken işinizi daha kolay bir hale getirecek ipuçlarını ele alıyoruz.SPSS için ipuçları:

Verilerinizi Kontrol Edin

Analize başlamadan önce veri setinizin doğru olup olmadığını kontrol edin. Eksik olan değerler, uç değerler ve yanlış kodlanmış veriler analizin sonuçlarını değiştirebilir. SPSS’in sunduğu "Eksik Veri Analizi" gibi araçları kullanarak bu sorunları hızlı bir şekilde tespit edebilir ve bu sorunları düzeltebilirsiniz.

Değişken İsimlendirmesine Özen Gösterin

Değişken isimlerinizi etkili bir şekilde son derece önemlidir.Bu isimlendirmeyi; kısa, açıklayıcı ve anlaşılır bir şekilde belirleyin. Boşluk kullanmaktan olabildiği kadar uzak durun; boşluk yerine alt çizgi gibi simgeler tercih edin. Bu adım, analizlerin karmaşık olmasını engeller ve süreci daha hızlı bir hale getirir.

Doğru Testi Seçin

SPSS çok fazla test seçeneği sunmaktadır.Bu testlerden verinize uygun olanı tercih etmek, doğru sonuçlar elde etmek için son derece önemlidir. Parametrik testler için verilerinizin normal bir şekilde dağılım gösterdiğinden emin olun. Bununla birlikte veriler parametrik varsayımları karşılamıyorsa parametrik olmayan testler kullanılmalıdır.

Belgelerinizi Düzenli Tutun

SPSS’te yapılan bütün işlemleri not almak, analiz sürecinde ve sunumunda son derece fayda sağlar.Hangi testlerin uygulandığını ve ne için seçildiğini belgelerle destekleyerek kaydetmelisiniz.Bu notlar, özellikle büyük projelerde süreci takip etmeyi daha kolay bir hale getirir ve bununla birlikte raporlama standardı oluşturmanıza destek olur.


 

SPSS’te Sık Yapılan Hatalar

SPSS, veri analizinde detaylı ve etkili sonuçlar veren son derece güçlü bir yazılımdır. Fakat,bu yazılımın avantajlarından yararlanabilmek adına dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu yazıda, SPSS kullanımını daha verimli bir hale getirmek için sıkça yapılan hataları inceleyeceğiz.

Eksik Verileri Görmezden Gelmek

Eksik olan veriler, analizlerin doğru olup olmama durumunu oldukça fazla etkiler.Eksik veri gibi problemlerle karşılaştığında iki adet ana yöntem tercih edebilirsiniz: eksik verileri göz ardı etmek ya da bu verileri tahmini yöntemler ile doldurmak.Fakat bununla birlikte eksik veriler fazlaysa, ortalama ya da regresyon tahmini gibi yöntemler ile birlikte bu boşlukları doldurmanıza gerek olabilir.

Yanlış Varsayımlar Yapmak

İstatistiksel testlerin her birinin varsayımları vardır ve bu varsayımları görmezden gelmek analiz sonuçlarının geçersiz olmasına sebep olabilir. Örnek olarak, t testi uygulamadan önce veri setinizin normal dağılım gösterip göstermediğinden emin olmalısınız. Normal dağılımın kontrolü için SPSS’teki Shapiro-Wilk ya da Kolmogorov-Smirnov testlerini tercih edebilirsiniz. 

Etiket ve Kodlama Hataları

Kategorik değişkenler ile çalışırken kodlama hataları olabilir. SPSS’te etiketleme yaparak bu hataların olmasını engelleyebilirsiniz.Bununla birlikte, tutarsız ya da eksik kodlamalar verilerin yanlış yorumlanmasına sebep olabilir.

Uç Değerleri Göz Ardı Etmek

Uç değerler, analizlerde çarpıtılmış sonuçlara sebep olabilir. Uç değerleri belirlemek için SPSS’in kutu grafikleri (boxplot) ya da z-skor analizi gibi buna benzer yöntemlerden faydalanabilirsiniz. Bu değerleri analizden çıkarabilir ya da farklı bir kategoride ele alabilirsiniz.

Çıktıları Ham Haliyle Kullanmak

SPSS’ten alınan analiz çıktıları genellikle ham bilgiler içerir ve bu çıktıları doğrudan raporunuza eklemek okuyucular için kafa karıştırıcı olabilir. Bunun yerine, bu verileri grafikler ve özet tablolar kullanarak sadeleştirin. Örneğin, bir ANOVA testinin sonuçlarını raporlarken F değeri, serbestlik derecesi ve anlamlılık düzeyi gibi kilit noktaları vurgulamak yeterli olacaktır.

Veri Formatlarının Tutarsızlığı

Veri formatlarında tutarsız olmak analiz esnasında bazı hatalara sebep olabilir.Örnek olarak, bir veri sütununda tarih formatını "dd.mm.yyyy" olarak girerken diğer sütunda "mm/dd/yyyy" kullanıyorsanız, SPSS bu farklı durumları okuyamayabilir. Bu sebeple, veri girişinde format birliğine dikkat etmelisiniz.

SPSS Alternatifleri

SPSS, istatistiksel analiz ve veri yönetimi alanında oldukça kullanılan etkili bir yazılımdır.Fakat, farklı ihtiyaçlara ya da bütçe kısıtlamalarına bağlı olarak, insanlar SPSS yerine farklı alternatif yazılımlar arama çabasına girmektedir.SPSS’e alternatif olarak kullanılabilecek bazı yazılımlar:

R ve RStudio

R, istatistiksel analiz için oldukça güçlü yazılımlardan bir tanesidir. RStudio ise bu yazılım için kullanıcı dostu arayüz sağlar. Geniş paket desteği sayesinde, çok fazla türde analiz yapılabilir.SPSS ile karşılaştırıldığında, R’nin öğrenme eğrisi çok daha yüksek olabilir, fakat esneklik sağlaması ve topluluk desteği bu dezavantajı daha dengeli bir hale getirmektedir.Bununla birlikte, ücretsiz olması,bütçe için de oldukça büyük bir avantaj sağlar.

SAS

SAS, akademik olan araştırmalarda ve büyük ölçekli işletmelerde oldukça kullanılan bir istatiksel yazılımdır.Veri yönetimi, tahmin modelleme ve veri madenciliği gibi alanlarda oldukça gelişmiş özellikler sunar.Fakat, SPSS’e göre kıyaslanırsa daha karmaşık bir yapıdadır ve maliyeti yüksektir.Bu sebeple, bireysel kullanıcılar için avantajlı olmayabilir.

Stata

Stata, kullanıcı dostu bir arayüz ile güçlü analiz yeteneklerini bir araya getiren bir yazılımdır. Ekonomi,sosyal bilimler ve tıp alanlarında çok fazla tercih edilmektedir. SPSS’e benzeyen bir yapısı vardır ve bununla beraber tercih edilmesinin sebebi de kullanımının kolay olmasıdır.Stata, geniş veri setleri ile çalışma ve detaylı grafik oluşturma özellikleri ile de ilgi çeker.Fakat; bu yazılımın ücretli olması,maliyet açısından avantajlı olmayabilir.

Jamovi

Jamovi, açık kaynak yapısı ve kullanıcı dostu arayüzü ie ilgi çeken ücretsiz bir yazılımdır.Tasarımı SPSS’e benzediği için, SPSS kullanıcıları Jamovi’ye hızlı bir şekilde adapte olabilir. Basit olan istatistiksel analizlerden karmaşık modeller oluşturmaya kadar çok fazla özelliği içerisinde bulundurur.

Minitab

Minitab, iyileştirme analizlerinde ve kalite kontrolde kullanılan bir yazılımdır.Bu yazılımın kullanımı oldukça kolaydır ve temel istatiksel analizlere ihtiyaç duyanlar için oldukça idealdir. Fakat bununla birlikte, ücretli bir yazılım olduğu için bütçesi düşük olanlara dezavantaj sağlayabilir.

Python (pandas, NumPy, SciPy, ve Statsmodels Kütüphaneleri)

Python,çok fazla alanda kullanılan oldukça esnek bir programlama dilidir. Pandas, NumPy ve SciPy gibi kütüphaneler, istatistiksel analiz için son derece güçlü araçlar sunar. SPSS’e göre daha teknik bilgiye ihtiyaç duyar. Fakat, açık kaynaklı ve ücretsiz olması sebebi ile oldukça geniş bir kullanıcıya  hitap eder.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

SPSS’i Kimler Kullanır?

SPSS, araştırmacılar, akademisyenler, öğrenciler ve işletme profesyonelleri tarafından çok fazla kullanılır. Özellikle sosyal bilimlerde son derece popülerdir.

SPSS İle Hangi Veri Türleri Analiz Edilebilir?

SPSS ile kategorik (nominal ve ordinal) ve sayısal (kesikli ve sürekli) veri türleri analiz edilebilir.

SPSS İle Veri Nasıl Yüklenir?

Veri yüklemek için Excel, CSV veya SQL gibi formatları kullanabilirsiniz. SPSS, "File > Open" menüsü ile birlikte kolay bir şekilde dosya açmanıza yardımcı olur.

SPSS Analizine Nasıl Başlanır?

SPSS analizine başlarken ilk önce veri seti hazırlanmalıdır, eksik ya da hatalı olan veriler düzeltilmelidir. Daha sonra ise analiz yöntemi belirlenerek işlemlere başlanmalıdır.

SPSS İle Veri Temizliği Nasıl Yapılır?

SPSS ile veri temizliği için "Descriptive Statistics" ile eksik veriler ve uç değerler tespit edilir. Sorunlu olan veriler düzeltilerek analizden önce güvenlik artırılır.

SPSS’te Güven Aralığı Nedir?

SPSS’te güven aralığı, belirli bir istatistiksel tahminin hata payını göstermektedir. SPSS sonuç tablolarında güven aralığı bulunur.

SPSS Ücretli Mi?

SPSS, ticari olan bir yazılımdır ve ücretsiz değildir. Fakat bununla birlikte belirli bir süre için deneme sürümü olabilir.

SPSS Nasıl Öğrenilir?

SPSS öğrenmek için çevrimiçi kurslar, kitaplar ve uygulamalı bir şekilde pratik yapılabilir. Programın kullanıcı dostu arayüzü öğrenmeyi çok daha kolay bir hale getirir.

SPSS’te En Çok Kullanılan Testler Nelerdir?

SPSS’te en çok kullanılan testler;T testi ,ANOVA, regresyon analizi ve korelasyon yöntemlerdir.


 

Yazar Hakkında

ömür erdolu
ömür erdolu

Yorum Yap

Telefon +90 (530) 918 52 06
Bizi Arayın
Bizi Arayın +90 (530) 918 52 06